|
محاسبه انتشار تکنولوژی در بخش بالادستی صنعت نفت و اثر آن بر هزینه تولید نفت و گاز در ایران
|
علی اصغر اسماعیل نیا*   1، نیلوفر بابایی2 ، مرجان دامن‌کشیده3، قدرت‌الله امام‌وردی |
1- دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده اقتصاد و حسابداری تهران مرکزی ، aeketabi@gmail.com
2- دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، علوم اقتصادی واحد تهران مرکزی،
3- دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده اقتصاد و حسابداری تهران مرکزی |
|
|
چکیده: (3545 مشاهده) |
در این مطالعه اثر پیشرفتهای تکنولوژیکی و تخلیه مخزن در بخش بالادستی صنعت نفت ایران بر هزینه متوسط تولید، برای دوره زمانی 1396-1346، مورد بررسی قرارگرفته است. برای این منظور ابتدا روند انتشار تکنولوژی در دنیا، در دوره 2017-1953با استفاده از پنج متغیر که بیشترین تأثیر را در فعالیت‌های بخش بالادستی نفت در دنیا داشته‌اند، محاسبه شده است. سپس با استفاده از روند به‌دست‌آمده و به کمک مدلهای اقتصادسنجی، اثر پیشرفتهای تکنولوژیکی و تخلیه مخزن، بر متوسط هزینه تولید نفت و گاز در ایران، بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهند که متغیر تکنولوژی، در کنار سایر متغیرهای توضیحدهنده رفتار هزینه، یک متغیر مهم و تأثیرگذار در کاهش هزینه متوسط تولید در بخش بالادستی از دهه 1340 تا اواسط دهه 1360 بوده است. یکی از دلایل مشخص این نتیجه، همسو بودن روند انتشار تکنولوژی در بخش بالادستی ایران با روند آن در دنیا تا سال 1368 می‌باشد. علاوه بر این نتایج تخمین نشان دادند که از سال 1368 تا 1396، میان تغییرات هزینه و سطح تکنولوژی دنیا در بخش نفت، به دلایل متعدد از جمله دلایل سیاسی، جنگ، تحریمهای اقتصادی علیه ایران و مشکلات مربوط به انعقاد قراردادهای نفتی و عدم توجه کافی به موضوع انتقال تکنولوژی، هیچ ارتباط معناداری وجود ندارد. در این دوره، ورود تکنولوژیهای روز دنیا به ایران در بخش بالادستی محدود و ناکامل بوده و در نتیجه فرآیند اکتشاف، توسعه و تولید به کندی صورت پذیرفته و باوجود افزایش سرمایهگذاری واقعی، هزینه متوسط تولید روندی افزایشی و با شتاب داشته است. در پایان نیز از یک رویکرد شبیه‌سازی ساده استفاده شده که در آن رفتار هزینهای تولید در دو سناریو مقایسه شده است. سناریوی اول، شرایط موجود یعنی عدم ورود تکنولوژی به ایران از اواخر دهه 1360 و سناریوی دوم، استفاده از تکنولوژی روز دنیا می‌باشد. نتایج این شبیه‌سازی نشان می‌دهند که درصورت استفاده از تکنولوژی روز دنیا، هزینه متوسط تولید در ایران میتوانست به مقدار قابل توجهی کمتر باشد و بهرهوری در این بخش در سطح بالاتری قرارگیرد.
طبقه‌بندیJEL: O33، D24 ،Q49، L71
کلیدواژهها: انتشار تکنولوژی، اثر تخلیه مخزن، بالادستی نفت و گاز، هزینه تولید نفت و گاز
|
|
| واژه‌های کلیدی: انتشارتکنولوژی، اثر تخلیه مخزن، بالادستی نفت و گاز، هزینه تولید نفت و گاز |
|
|
متن کامل [PDF 820 kb]
(3317 دریافت)
|
نوع مطالعه: رساله(پايان نامه) دكتري |
موضوع مقاله:
اقتصاد انرژي
دریافت: 1397/10/15 | پذیرش: 1397/10/15 | انتشار: 1398/3/25 | انتشار الکترونیک: 1398/3/25
|
|
|
|
|
|
