1- موسسه مطالعات بین المللی انرژی، تهران؛ خیابان ولیعصر ، ms.jokar@gmail.com 2- موسسه مطالعات بین المللی انرژی، تهران؛ خیابان ولیعصر
چکیده: (259 مشاهده)
وضعیت مصرف بنزین در ایران در سالیان اخیر رشد چشمگیری داشته است. بر اساس گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، مصرف روزانه بنزین در سال 1403 به حدود 112 میلیون لیتر رسیده است که افزایشی چشمگیر بیش از 40 درصد نسبت به سال 1399 را نشان میدهد. بر اساس گزارشها، این میزان مصرف حتی در ایام تعطیلی و با رشد سفرها به 140 میلیون لیتر در روز می رسد. در مقابل، توان تولید بنزین در کشور با محدودیتهایی مواجه است. اگرچه ظرفیت اسمی تولید پالایشگاههای کشور حدود 110 میلیون لیتر در روز است، اما در عمل تنها بین 98 تا 104 میلیون لیتر در روز تولید میشود.از سوی دیگر، بر اساس گزارش ها و اظهار نظر مقامات رسمی کشور، میزان ناترازی بنزین در طی دو سال اخیر، به رقمی بالغ بر 6 الی 11 میلیون لیتر در روز رسیده، که این منجر به ارزبری حدود سه میلیارد دلاری در واردات بنزین شده است.راهکار های متعددی برای مقابله با مشکل ناترازی بنزین بیان شده است، که تولید بنزین از گاز طبیعی طی فرایند موسوم به GTL(Gas To Liquid)می تواند گزینه مناسبی برای حل این مشکل باشد. فناوری GTL به فرآیندی اطلاق میگردد که در آن بتوان گاز طبیعی را به فرآورده های باارزشی از جمله متانول، دیمتیل اتر و سایر فرآوردههای میان تقطیر (مانند بنزین، گازوئیل و نفت سفید) تبدیل نمود. در این پژوهش به ارزیابی اقتصادی طرح تولید بنزین از تکنولوژی GTL و مقایسه آن با قیمت وارداتی بنزین به جهت مقابله با مشکل ناترازی بنزین به عنوان یکی از راهکارها، پرداخته شده است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که دو عامل مقیاس تولید و نرخ ارز مبنای محاسبه (آزاد و مبادله ای) تاثیر بسزایی در شاخص های ارزیابی دارد، به این مفهوم که دو عامل مذکور رابطه مستقیمی با شاخص های ارزیابی طرح داشته و با افزایش مقیاس واحدهای GTL و همچنین نرخ ارز نرخ بازدهی داخلی و در نتیجه جذابیت سرمایه گذاری افزایش می یابد. همچنین نرخ بنزین تولیدی حاصل از این طرح در همه مقیاس ها در مقایسه با بنزین وارداتی مقرون به صرفه بوده و در صورت ادامه مشکل نا ترازی بنزین در بلند مدت، احداث این واحدها توصیه می شود.
Jokar M S. Studies and economic evaluation of gasoline production from
GTL technology. QEER 2024; 20 (83) :69-97 URL: http://iiesj.ir/article-1-1659-fa.html
جوکار محمدصادق، گلشن محمدحسین. ارزیابی اقتصادی تولید بنزین از تکنولوژی GTL و مقایسه آن با بنزین وارداتی. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژي. 1403; 20 (83) :69-97