1- شیراز،دانشگاه شیراز 2- دانشگاه شیراز ، keslamlo@shirazu.ac.ir 3- دانشکده اقتصاد ،دانشگاه شیراز 4- دانشکده اقتصاد، دانشگاه شیراز
چکیده: (36 مشاهده)
هدف این پژوهش، بررسی اثرات سرریز تکانه فناوری در بخش انرژیبر رشد اقتصادی و نوآوری از طریق کانالهای انتقال مالی و تجاری میباشد. به این منظور ابتدا با استفاده از نظریه شبکه، کشور پیشرو نوآور شناسایی گردید. در مرحله بعد یک الگوی خودرگرسیون برداری جهانی (GVAR) شبکه محور برای نمونهای شامل 7 کشور منتخب غنی نفتی و 12 کشور نوآور با استفاده از دادههای فصلی دوره 2020-2000، برآورد شده است. به طور مشخص با بکارگیری رویکرد GVAR اثرات سرریز فناوری به صورت جداگانه در بخش انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر کشورهای منتخب در قالب دو الگوی مختلف بررسی و با یکدیگر مقایسه خواهد گردید. یافتههای تحلیل شبکه با استفاده از معیار مرکزیت درجه و آنتروپی شانون نشان میدهد که آمریکا، آلمان و فرانسه مهمترین کشورهای نوآور در بخش فناوری انرژی میباشند. لازم به ذکر است در برآورد الگوها، تنها اثرات تکانه فناوری بخش انرژی در آمریکا بررسی شده است. توابع ضربه- واکنش در الگوی اول نشان میدهد که تکانه فناوری آمریکا در بخش انرژی تجدیدپذیر از طریق کانالهای تجارت و اعتبار مالی باعث کاهش تأثیر اولیه در رشد اقتصادی و نوآوری در کشورهای غنینفتی میشود. تخمین الگوی دوم نشان میدهد که تکانه فناوری در بخش انرژی تجدیدناپذیر آمریکا از طریق این کانالهای انتقال، منجر به افزایش رشد اقتصادی و سرریز فناوری در بخش انرژی تجدیدناپذیر در کوتاه مدت در کشورهای غنینفتی شده است. نتایج بدست آمده میتواند برای سیاستگذارها و پژوهشگران در کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت در راستای استفاده بهینه از ظرفیت موجود در بخش انرژی تجدیدناپذیر و همچنین ایجاد زیرساختها لازم برای جذب سرمایهگذاری در بخش انرژی تجدیدپذیر، از اهمیت ویژهای برخوردار باشد. این موضوع برای ایران با توجه به تأثیر اعمال محدودیت مالی و تجاری بر روی درآمد نفتی ناشی از تحریمهای اقتصادی، اهمیت توجه سیاستگذار به جبران درآمدهای ناشی از صادرات نفت و گاز و کاهش ناترازیهای انرژی فسیلی در این کشور از طریق ایجاد نوآوری در انرژیهای پاک بیش از پیش احساس میشود.
Tavakoli H, Eslamloueyan K, Dehghan Z, Jafari M. The Impact of Knowledge Spillover on Economic Growth and Innovation in the Energy Sectors of Selected Oil-Rich Countries: A Network-based GVAR Approach. QEER 2025; 21 (86) :1-33 URL: http://iiesj.ir/article-1-1679-fa.html
توکلی حسن، اسلاملوئیان کریم، دهقان شبانی زهرا، جعفری محبوبه. تأثیر سرریز فناوری بر رشد اقتصادی و نوآوری در بخش انرژی در کشورهای منتخب غنینفتی: رهیافت خودرگرسیون برداری جهانی شبکه محور. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژي. 1404; 21 (86) :1-33