Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA

رابطه‌ی میان مصرف انرژی و توسعه‌ی مالی در ایران

پرویز محمدزاده[1]^*استادیار دانشکده‌ی اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز  pmohamadzadeh@yahoo.com

داود بهبودی؛ دانشیار دانشکده‌ی اقتصاد، مدیریت و بازرگانی دانشگاه تبریز  dbehboudi@tabrizu.ac.ir

سعید ابراهیمی؛ دانشجوی دکترای علوم اقتصادی دانشگاه تبریز ebrahimi.ut@gmail.com

تاریخ دریافت: 23/05/91  تاریخ پذیرش: 23/06/92

چکیده

انرژی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تولید و هم‌چنین یکی از ضروری‌ترین محصولات نهایی، جایگاه ویژ‌ه‌ای در رشد و توسعه‌ی اقتصادی کشورها داراست، توسعه‌ی مالی نیز به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی شناخته شده است که می‌تواند از راه‌های مختلف بر مصرف انرژی تأثیرگذار باشد. در این مقاله رابطه‌ی علی کوتاه‌مدت و بلند‌مدت میان مصرف انرژی، توسعه‌ی مالی، تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت شهرنشین در ایران، براساس مدلARDL و در چارچوب مدل VECM طی دوره‌ی 1387-1350 مورد بررسی قرار گرفته است. به‌دلیل احتمال وجود شکست ساختاری در سری‌های زمانی از روش زیوت- اندریوز برای آزمون ریشه‌ی واحد متغیرها استفاده شده و نتایج نشان داده است که همه‌ی متغیرها شرط اولیه‌ی مدل ARDL را تأمین می‌کنند. نتایج آزمون F و آزمون هم‌انباشتگی گریگوری- هانسن، وجود رابطه‌ی بلند‌مدت میان متغیرها را تأیید می‌کند. نتایج بلندمدت حاصل از برآورد مدل ARDL حاکی از تأثیر مثبت توسعه‌ی مالی، تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت شهرنشین بر مصرف انرژی در دوره‌ی مورد بررسی است. نتایج آزمون علیت نشان می‌دهد که رابطه‌ی علی دو‌طرفه‌ای میان توسعه‌ی مالی و مصرف انرژی و نیز جمعیت شهرنشین و مصرف انرژی در بلندمدت و هم‌چنین رابطه‌ی علی یک‌طرفه‌‌ای در بلندمدت و کوتاه‌مدت از تولید ناخالص داخلی سرانه به مصرف انرژی وجود دارد.