تغییرات اقلیمی جز در سایه کاهش انتشار گازهای گلخانهای تا سطح امن، قابل کنترل نمیباشد. در این راستا شناسایی عوامل مؤثر بر انتشار و تحلیل سناریوهای ممکن برای تحقق این هدف اهمیت فراوانی دارد. در پژوهش حاضر با استفاده از روش میانگین لگاریتمی شاخص دیویژیا (LMDI)در تلفیق با مدل توسعهیافته کایا (EKI) پنج عامل مؤثر شامل جمعیت، سرانه GDP، شدت انرژی، شدت کربن و سهم سوختهای فسیلی در بازه زمانی 2012-1971 برای کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته است. ارزیابی و مقایسه دو روش تحلیل زنجیرهای و غیرزنجیرهای و سناریوهای مختلف کاهش انتشار براساس INDC پیشنهادی از دیگر بخشهای پژوهش است. براساس نتایج، شدت کربن، اثر فعالیت و جمعیت دارای اثر افزایشی و سهم سوختهای فسیلی مهمترین عامل کاهش انتشارها است. اقدامات آتی دولت باید براساس تغییر سوخت مصرفی و الگوی رشد اقتصادی کمکربن متمرکز شود. تحلیل زنجیرهای بهعنوان یک واقعهنگار، تأثیر رویدادها را بر عوامل مؤثر و انتشارها نشان میدهد. درحالیکه تحلیل غیرزنجیرهای با حذف نوسانات، تصویری شفاف از الگوهای کلی ارائه میدهد، از میان سناریوهای پیشنهادی تکبُعدی کاهش، بهترین و منطقیترین گزینه کاهش سهم سوختهای فسیلی (تا 40 درصد نسبت به 2020) و اتکاء بر منابع تجدیدپذیر است. کاهش شدت کربن و شدت انرژی (هر یک بهمیزان 50 درصد نسبت به سال 2020) گزینههای بعدی بهشمار میرود. طبقهبندی JEL: Q54، Q01 کلید واژهها: تغییر اقلیم، LMDI، جمعیت، اثر فعالیت، شدت کربن، شدت انرژی
Tavakoli A. Decomposition and Analysis of Driving Forces of GHG Emissions and Emission Reduction Potentials in Iran. QEER 2019; 15 (60) :77-105 URL: http://iiesj.ir/article-1-985-fa.html
توکلی آزاده. تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر انتشار گازهای گلخانهای (GHGs) و پتانسیلهای کاهش انتشار در ایران. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژي. 1398; 15 (60) :77-105